Rede bij de opening van
Feest van de Geest Groene Hart 2016
door
Mevr. Liesbeth Spies
Burgemeester van Alphen aan den Rijn
uitgesproken op 3 mei 2016
Adventskerk, Alphen aan den Rijn
Geachte initiatiefnemers, deelnemende kunstenaars en pastores, bezoekers en andere belangstellenden,
Het Feest van de Geest vindt dit jaar voor de tweede keer plaats in het Groene Hart. Dit evenement, dat zeven jaar geleden startte als een landelijk initiatief voor inspiratie en bezinning, vindt in steeds meer regio’s navolging en gehoor.
Dat heeft wellicht ook met de tijdsgeest te maken. Op heel veel plekken in de wereld woekeren conflicten en worden oorlogen uitgevochten. En waar de gewapende strijd zich voorheen ver buiten ons gezichtsveld afspeelde, blijft Europa nu niet gevrijwaard van geweld. Het klopt hard aan onze deur, tornt aan onze normen en waarden en ondermijnt het gevoel van veiligheid. Onze vrijheid is niet langer vanzelfsprekend en dat werpt ons terug op onszelf; op onze twijfels, maar ook op onze kracht.
‘Vrijheid van Geest’, het thema voor vandaag, sluit daar naadloos op aan.
38 kunstenaars geven in 23 kerkgebouwen hun persoonlijke uiting aan die vrijheid, daarbij geïnspireerd door het Pinksterverhaal. Dit verhaal vertelt hoe de apostelen angstig en terneergeslagen waren na Jezus’ dood, en hoe zij toen weer -letterlijk en figuurlijk- de geest kregen en hun kracht hervonden.
Het is een hoopgevend verhaal, omdat het ons aanspoort om niet bij de pakken neer te zitten, maar juist om te gaan staan voor hetgeen wij belangrijk vinden. Wat dat is, is voor iedereen verschillend. Wat geeft zin aan jouw bestaan en hoe verhoudt zich dat tot de ander, tot de wereld? Wat wil je bijdragen en nalaten? Om die vragen te beantwoorden, is het soms nodig om even afstand te nemen van de praktijk van alledag en te luisteren naar de stilte. Om niet direct te zoeken naar argumenten en oplossingen, maar om het hart te laten spreken. Kunst, schoonheid en bezinning scheppen die ruimte in ons hoofd en hart, waardoor wij de werkelijkheid mogen bezien met andere ogen.
Die vrijheid van de geest is onbreekbaar, omdat zij niet begrensd wordt door ideologie of afkomst. Laatst mocht ik dat weer aan den lijve ondervinden, toen ik aanwezig was op de première van Talent op de Vlucht in het Alphense Parktheater. Deze voorstelling, gemaakt door Syrische vluchtelingen, heeft een diepe indruk bij mij achtergelaten. Niet alleen vanwege de schrijnende verhalen die de acteurs verbeeldden, maar ook vanwege de verbondenheid die gaandeweg in de zaal ontstond tussen spelers en publiek. De acteurs grepen terug op het enige wat zij níet hadden achtergelaten in hun vaderland: hun talent. Zij vertelden hun verhaal van afscheid, verdriet en onzekerheid. Daarbij spraken zij het publiek toe, gewoon in hun eigen moedertaal, en zonder dat er een tolk aan te pas kwam, begrepen wij elkaar. Onze levens mochten dan misschien hemelsbreed verschillen, die avond telde alleen de herkenning van mens tot mens. Ik verstond niet de woorden, wel de boodschap.
Diezelfde bezieling laten de deelnemende kunstenaars ons vandaag zien, vertaald naar hun eigen vorm en omgeven door prachtige gebouwen waarin de geest vrijelijk rondwaart. Kunst, architectuur, toneel en spiritualiteit zijn geen vlucht úit de werkelijkheid, maar een uiting ván die werkelijkheid. Zij kunnen mensen inspireren tot kleine gebaren en grootse daden. De geest biedt geen uitweg, maar inzicht. Laten we die persoonlijke inzichten gebruiken om elkaar te ontmoeten in een sfeer van respect en toenadering. Het Feest van de Geest wordt immers pas écht gevierd, als ook de wereld er mooier van wordt.
Ik wens u een inspirerende dag toe, die u aan het denken zet en in beweging brengt.
Dank u wel.